Nieuwsbrief Relevant, September 2009

Inschrijving jaarcongres 2009 geopend!
Nieuws uit de kennistafels
Aankondiging datum congres 2009
IPO-projecten 2009: stand van zaken
Landelijke dossiers
Veldwerk: projecten uitgelicht
Nieuwe documenten op www.relevant.nl

Inschrijving jaarcongres 2009 geopend!

Op dinsdag 1 december 2009 is de Reehorst te Ede dé plek voor iedere overheidsprofessional die werkt aan een veiligere leefomgeving. Beleidsmedewerkers en adviseurs Ruimtelijke ordening en Externe Veiligheid en hulpverleners slaan de handen ineen en wisselen praktische oplossingen uit waar u wat aan heeft. Het jaarcongres van Relevant netwerk externe veiligheid wordt georganiseerd in samenwerking met IPO, VNG, NVBR en RIVM. Bekijk het programma en meld u aan!

Nieuws uit de kennistafels

Kennistafel risicocommunicatie

Op 31 augustus is de kennistafel risicocommunicatie bij elkaar geweest. Tijdens deze bijeenkomst hebben de aanwezige regio's aangegeven welke initiatieven er lopen op het gebied van risicocommunicatie.

Ander onderwerp van gesprek was risicocommunicatie en risicoprofiel. Risicocommunicatie wordt één van de nieuwe taken van de veiligheidsregio. De handreiking risicoprofiel die momenteel wordt opgesteld (zie artikel onder ‘landelijke ontwikkelingen’) geeft meerdere aanknopingspunten voor risicocommunicatie. Belangrijk is dat bij de inventarisatie en analyse van inzet en middelen (de capaciteiten) risicocommunicatie wordt genoemd als één van de in te zetten ‘capaciteiten’ om risico’s te beperken.

Maar er is meer. Het risicoprofiel wordt de basis van de Risicokaart, een belangrijk risicocommunicatie-instrument voor de overheid. Dit betekent dat de Risicokaart hiervoor aangepast moet worden. En dan is er ook nog de communicatie over het risicoprofiel zelf, bijvoorbeeld naar de gemeenteraden.

Kortom redenen genoeg om vanuit de risicocommunicatie op te trekken met de regionale projectleiders voor het risicoprofiel (en beleidsplan).

Kennistafel buisleidingen
Op 19 augustus 2009 is het ontwerp Besluit betreffende milieukwaliteitseisen externe veiligheid voor het vervoer van gevaarlijke stoffen door buisleidingen (Bevb) gepubliceerd. Hierin wordt het nieuwe beleid voor buisleidingen geregeld.

In de bijeenkomst van de kennistafel op 30 juni is o.a. aandacht besteed aan de relatie tussen buisleidingen en windmolens. Daarnaast is uitgebreid stilgestaan bij het (toen nog niet gepubliceerde) ontwerp Bevb en de structuurvisie buisleidingen. Daarnaast heeft een discussie plaatsgevonden over letaliteitsgrenzen en verantwoording van het groepsrisico. Aan deze discussie heeft ook een lid van de kennistafel groepsrisico deelgenomen i.v.m. afstemming tussen beide kennistafels.

20 oktober a.s. is er weer een bijeenkomst van de kennistafel. Op het programma staan o.a. een nieuwe casus, het Bevb en hoe om te gaan met bevolkingsgegevens in het rekenprogramma Carola.

Kennistafel Techniek

Op 18 september jl. vond de tweede bijeenkomst plaats van de kennistafel Techniek. Over een aantal onderwerpen werd intensief met elkaar van gedachten gewisseld. Centraal stond een presentatie van Harold Pijnenburg (provincie Noord-Brabant). Daarbij werd ingegaan op het onderwerp Inherente Veiligheid en de stand van zaken van het project dat momenteel door de provincies Noord Brabant, Zeeland, Zuid-Holland en de DCMR wordt uitgevoerd. Op dit moment loopt er een pilot waarbij bedrijven in de genoemde provincies de Quick Scan gebruiken. Dit is een webapplicatie waarmee bedrijven zelf hun bedrijfsprocessen en -activiteiten kunnen toetsen op het aanwezige veiligheidspotentieel en identificatie van mogelijke veiligere alternatieven. Noemenswaardig daarbij is het ontstaan van een database – gesorteerd op bedrijfssectoren – waaruit deelnemende bedrijven de genoemde alternatieven kunnen putten. Verder stond de kennistafel stil bij de gevolgen die het GHS (Global Harmonised System) kan hebben voor PGS-15 (zie hier voor meer informatie). Ook de richtlijn PGS-29 (Bovengrondse opslag van brandbare vloeistoffen in verticale cilindrische tanks) en de verwerking daarin van de resultaten van het Buncefield-onderzoek werden besproken (zie hier voor meer informatie). De provincie Zeeland voert momenteel op dit onderwerp een benchmark-onderzoek uit. Verder kwam Revi-III aan de orde. We bespraken de gevolgen van deze aanpassing van de Revi voor de toepasselijkheid van het Brzo. Ten slotte werkt de kennistafel aan het ontwikkelen van een webportal op haar themapagina. Vanuit dat portal kunnen bezoekers terecht bij andere kenniscentra.

Verslagen van de bijeenkomsten van de verschillende kennistafels vindt u hier.

IPO-projecten 2009: stand van zaken

Jaarrapportage 2008
Ieder jaar rapporteren de gezamenlijke provincies aan het ministerie van VROM over de landelijke voortgang op Programmafinanciering. In de jaarrapportage over 2008 komt naar voren dat gedurende de looptijd van de Programmafinanciering al veel is bereikt. Zo is er in Nederland veel kennis ontwikkeld en ervaring opgedaan met betrekking tot externe veiligheid: er zijn hulpmiddelen ontwikkeld om de uitvoering van de EV-taken te uniformeren en naar een kwalitatief hoger niveau te tillen. Verder zijn de achterstanden op het gebied van risicoregistratie, vergunningverlening en handhaving en urgente saneringen ingelopen. En tot slot is er landelijk veel geïnvesteerd in capaciteit, opleiding, kennisuitwisseling en een goede samenwerking tussen de uitvoeringsorganisaties.

De provincies constateren ook dat we er nog niet zijn. Een van de belangrijkste constateringen is dat externe veiligheid nog onvoldoende in de ruimtelijke planvorming wordt meegenomen. Vooral het groepsrisicobeleid wordt als ingewikkeld ervaren en krijgt vaak niet voldoende aandacht in de bestuurlijke belangenafweging. Daarnaast is de totstandkoming van regelgeving rond het landelijk basisnet en buisleidingen vertraagd. Gemeenten vinden het daardoor lastig om een goede ruimtelijke afweging te maken. Bovendien is er door de nieuwe wet- en regelgeving sprake van een restopgave. Verlenging van de provinciale regie op de uitvoering van de EV-taken is dan ook nodig. Hierin is voorzien in de uitwerking van het Bestuursakkoord tussen IPO en Rijk ten aanzien van de structurele financiering van EV-taken na 2010.

Landelijke dossiers

Risicoprofiel

Met de Wet Veiligheidsregio’s wordt een nieuwe stap gezet om de crisisbeheersing in Nederland verder te professionaliseren. Zo wordt het gemeentelijk rampenplan vervangen door één crisisplan per regio en zal elke veiligheidsregio in een integraal beleidsplan moeten vastleggen hoe zij haar wettelijke taken waarmaakt. Een centrale spil in deze doorontwikkeling is het zogenoemde regionale risicoprofiel. Met dit profiel moet elke regio beter inzicht krijgen in de aanwezige risico’s, zodat de veiligheidsregio daarop gericht beleid kan voeren in samenwerking met de relevante partners.

Om de regio’s maximaal te faciliteren bij de totstandkoming van het risicoprofiel, hebben de GHOR Nederland, de NVBR, de Raad van Hoofdcommissarissen van het Landelijk Overleg Coördinerend Gemeentesecretarissen – met instemming van het Veiligheidsberaad en met subsidie van BZK – opdracht gegeven tot de ontwikkeling van de Handreiking Regionaal Risicoprofiel.

Een risicoprofiel bestaat onder andere uit:

een risicobeeld en risicoduiding, een overzicht van risicovolle situaties en de weging of selectie van (soorten) risico’s
een analyse waarin de weging en inschatting van de impact en waarschijnlijkheid van geselecteerde rampen en crises zijn opgenomen.

Omdat de provinciale risicokaart de basis is voor de eerste stap om tot een profiel te komen – de risico-inventarisatie – wordt bij de ontwikkeling van de handreiking nauw samengewerkt met het IPO.

De handreiking is nu zover gereed dat deze is (of wordt) aangeboden voor consultatie bij bovengenoemde opdrachtgevers. De ontwikkelfase van het project is dan ook bijna afgerond.

Voor meer informatie zie www.regionaalrisicoprofiel.nl.

Veldwerk: projecten uitgelicht

Convenant munitietransporten

In juni 2009 ondertekende de staatssecretaris van Defensie als laatste het convenant munitietransporten in Drenthe. Daarmee trad dit convenant in werking. Tot nu toe is dit uniek in Nederland. Zes Drentse gemeenten, de provincie en het ministerie van Defensie hebben afspraken gemaakt over de bij munitietransporten te volgen routes. In deze gemeenten is een munitiedepot gevestigd of vindt intensief transport plaats van munitie. Het convenant richt zich op munitie van bepaalde klassen. Daarbij is er op gelet dat er naast de hoofdroute ook een alternatieve route aangegeven is. Het kan immers zijn dat de hoofdroute om een of andere reden geblokkeerd is. Op deze manier zijn de risico’s op ongevallen zo klein mogelijk. Het gaat hier om gevoelige informatie. Daarom zijn de routes alleen op de professionele risicokaart zichtbaar.

Het project is uitgevoerd door het Steunpunt Externe Veiligheid Drenthe, in nauwe samenwerking met cartografen en juristen binnen de provinciale organisatie, met het ministerie van Defensie en met de betreffende gemeenten (afdelingen Verkeer en Vervoer, Brandweer en RO). De uitvoering wordt gecoördineerd door de provincie Drenthe.

Onderzoek verantwoording groepsrisico

De regionale brandweer in Drenthe, nu Hulpverleningsdienst Drenthe, wilde in 2008 weten wat er met haar adviezen gebeurt bij de gemeentelijke procedures, waarbij verantwoording van het groepsrisico nodig is. Aan welke adviezen heeft het bestuur eigenlijk behoefte en wat wordt er met de adviezen gedaan.

In opdracht van het Steunpunt Externe Veiligheid Drenthe heeft Saxion Hogescholen daarom een onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de verantwoording van het groepsrisico in de vergunningprocedures en de bestemmingsplannen. Bij zes Drentse gemeenten, verspreid over de provincie, zijn alle voor 2008 afgeronde procedures onderzocht. Bij dit onderzoek bleek dat in veel gevallen de procedure niet of niet volledig is uitgevoerd. Maar in enkele gevallen was sprake van een integrale afweging waarbij het bestuur niet alleen formeel, maar ook materieel betrokken werd. Voor de betrokken ambtenaren is het ook vaak niet duidelijk wanneer de bestuurder in het proces betrokken zou moeten worden. Het rapport over dit onderzoek is beschikbaar. Overigens is het beeld in Drenthe niet minder dan het beeld dat voor het hele land oprijst uit het onderzoek van VROM: meten, verbeteren en borgen.

Naar aanleiding van het rapport maakt de Regiegroep Externe Veiligheid in Drenthe plannen om de kwaliteit van de verantwoording groepsrisico te verbeteren.